هشت مانع استجابت دعا ، از زبان حضرت علی علیه السلام
کسی نزد امیر مؤمنان علی علیه السلام از عدم استجابت دعاها شکایت کرد و پرسید: با اینکه خداوند فرموده «دعا کنید من اجابت می‌کنم»، چرا ما دعا می‌کنیم و به اجابت نمی‌رسد ؟!
امام علیه السلام در پاسخ فرمود: قلب و فکر شما در هشت جیز خیانت کرده است. لذا دعاهایتان مستجاب نمی‌شود:
اول آنکه شما خدا را شناخته‌اید اما حق او را ادا نکرده‌اید. به همین دلیل شناخت شما سودی بحالتان نداشته است.
دوم: شما به فرستاده او ایمان آورده‌اید سپس با سنتش به مخالفت برخاسته‌اید. پس ثمره ایمان شما کجا است ؟
سوم: کتاب او را خوانده‌اید ولی به آن عمل نکرده‌اید. گفتید شنیدیم و اطاعت کردیم؛ سپس به مخالفت برخاستید!
چهارم: شما می‌گوئید از مجازات و کیفر خدا می‌ترسید. اما همواره کارهایی می‌کنید که شما را به آن نزدیک می‌سازد.
پنجم: می‌گوئید به پاداش الهی علاقه دارید اما همواره کاری انجام می‌دهید که شما را از آن دور می‌سازد.
ششم: نعمت خدا را می‌خورید و حق شکر او را ادا نمی‌کنید.
هفتم: به شما دستور داده دشمن شیطان باشید و شما طرح دوستی با او می‌ریزید. ادعای دشمنی با شیطان دارید، اما عملا با او مخالفت نمی‌کنید.
هشتم: شما عیوب مردم را نصب العین خود ساخته و عیوب خود را پشت سر افکنده‌اید.
با این حال چگونه انتظار دارید دعایتان به اجابت برسد ؟ در حالی که خودتان درهای آن را بسته‌اید ؟ تقوا پیشه کنید، اعمال خویش را اصلاح نمائید، امر به معروف و نهی از منکر کنید تا دعای شما به اجابت برسد.
متن روایت :
سُئِلَ عَلیٌّ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ فَمَا بَالُنَا نَدْعُو فَلَا یجَابُ ؟
قَالَ إِنَّ قُلُوبَکمْ خَانَتْ بِثَمَانِ خِصَالٍ:
أَوَّلُهَا أَنَّکمْ عَرَفْتُمُ اللَّهَ فَلَمْ تُؤَدُّوا حَقَّهُ کمَا أَوْجَبَ عَلَیکمْ فَمَا أَغْنَتْ عَنْکمْ مَعْرِفَتُکمْ شَیئاً
وَ الثَّانِیةُ أَنَّکمْ آمَنْتُمْ بِرَسُولِهِ ثُمَّ خَالَفْتُمْ سُنَّتَهُ وَ أَمَتُّمْ شَرِیعَتَهُ فَأَینَ ثَمَرَةُ إِیمَانِکمْ
وَ الثَّالِثَةُ أَنَّکمْ قَرَأْتُمْ کتَابَهُ الْمُنْزَلَ عَلَیکمْ فَلَمْ تَعْمَلُوا بِهِ وَ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا ثُمَّ خَالَفْتُمْ
وَ الرَّابِعَةُ [أَنَّکمْ] قُلْتُمْ إِنَّکمْ تَخَافُونَ مِنَ النَّارِ وَ أَنْتُمْ فِی کلِّ وَقْتٍ تَقْدَمُونَ إِلَیهَا بِمَعَاصِیکمْ فَأَینَ خَوْفُکمْ
وَ الْخَامِسَةُ أَنَّکمْ قُلْتُمْ إِنَّکمْ تَرْغَبُونَ فِی الْجَنَّةِ وَ أَنْتُمْ فِی کلِّ وَقْتٍ تَفْعَلُونَ مَا یبَاعِدُکمْ مِنْهَا فَأَینَ رَغْبَتُکمْ فِیهَا
وَ السَّادِسَةُ أَنَّکمْ أَکلْتُمْ نِعْمَةَ الْمَوْلَی وَ لَمْ تَشْکرُوا عَلَیهَا
وَ السَّابِعَةُ أَنَّ اللَّهَ أَمَرَکمْ بِعَدَاوَةِ الشَّیطَانِ وَ قَالَ إِنَّ الشَّیطانَ لَکمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا فَعَادَیتُمُوهُ بِلَا قَوْلٍ وَ وَالَیتُمُوهُ بِلَا مُخَالَفَةٍ
وَ الثَّامِنَةُ أَنَّکمْ جَعَلْتُمْ عُیوبَ النَّاسِ نُصْبَ عُیونِکمْ وَ عُیوبَکمْ وَرَاءَ ظُهُورِکمْ تَلُومُونَ مَنْ أَنْتُمْ أَحَقُّ باللَّوْمِ مِنْهُ
فَأَی دُعَاءٍ یسْتَجَابُ لَکمْ مَعَ هَذَا وَ قَدْ سَدَدْتُمْ أَبْوَابَهُ وَ طُرُقَهُ
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَصْلِحُوا أَعْمَالَکمْ وَ أَخْلِصُوا سَرَائِرَکمْ وَ أْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْکرِ فَیسْتَجِیبَ اللَّهُ لَکمْ دُعَاءَکم.
شیخ عباس قمی - ره- (1294-1359ق.) . سفینه البحار و مدینه الحکم و الآثار. ج2. ص185. ماده: دعا.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل؛ ج5؛ ص269
