مقدمه
«نمک» یکی از عجیب‌ترین نعمت‌های خداوند است که ویژگی‌های خاصش آن را جالب توجه کرده است. نمک علاوه بر اینکه برای سلامتی بدن لازم است، ذائقه انسانها را نیز شدیداً به خود وابسته کرده است. حتما برای شما هم اتفاق افتاده که غذایی را درست کنید و وقتی اولین لقمه از آن را می‌خورید، متوجه شوید که به آن نمک اضافه نکرده‌اید! اگرچه مقدار نمکی که باید به غذا می‌زدید، آنقدر کم است که گاهی باید با قاشق چای‌خوری پیمانه شود، اما غذایی که همان یک ذره نمک را نداشته باشد، اصلاً لذت خوردن ندارد!
در کشور ما و بسیاری از کشورهای جهان، نمک به مقدار زیادی در دسترس است و قیمت بسیار کمی نسبت به دیگر خوردنی‌ها دارد. اما ارزش آن پیش همه کس معلوم است.
از دیگر خواص مهم نمک این است که به خوبی در آب حل می‌شود. کافی است در ظرفی که نمک دارد، آب بریزید. پس از مدت کوتاهی نمک در ظرف کم و کمتر می‌شود تا آنکه کلاً محو می‌شود.
این ویژگی‌های نمک باعث شده که در ادبیات تمامی زبان‌ها و ملل دنیا، ضرب‌المثل‌ها، اشعار و حکایت‌های مختلفی با موضوع نمک ساخته و پرداخته شود و از نماد نمک استفاده گردد. نمک همچنین نماد برکت و روزی سفره و نماد درمان و پاکسازی است. حتی دوستی و دشمنی و روابط انسانی و اجتماعی را گاهی با هم‌نمک بودن و نمک‌نشناسی بیان می‌کنند.
و امـا، از قدیم گفته‌اند «از هر چه بگذریم، سخن دوست خوش‌تر است». آری! از تمام گفت و گو‌های اقوام و ملل که بگذریم، بد نیست بدانیم که تمثیل به نمک، در لسان مبارک اهلبیت علیهم‌السلام نیز در جاهای مختلفی به کار رفته است. البته احادیث بسیار فراوانی در مورد قدر و ارزش نمک و ثواب و آثار خوردن آن در شروع یا پایان غذا خوردن و ... در کتاب‌های روایی آمده است؛ آن قدر که می‌توان کتاب‌های اختصاصی در مورد آن نوشت و آورد. ولی در مجموعه‌ای که پیش رو دارید، تنها احادیثی مد نظر بوده که در آنها، حضرات معصومین علیهم‌السلام، برای بیان یک ویژگی و یا حساسیت خاص، از مثال زدن به نمک استفاده فرموده‌اند.
علت انتخاب و تمرکز بر این موضوع، با توجه به مقدمه‌ای که در ابتدا ذکر شد، این بوده که بدانیم چه مسائل مهم ولی مورد غفلتی بوده است، که اهلبیت علیهم‌السلام، «اهمیت و حساسیت» آن را با تمثیل به نمک به ما گوشزد فرموده و تذکر داده‌اند.
در جستجوی این احادیث از نرم افزار جامع الاحادیث مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی استفاده شده و سعی شده احادیث از کتب قدیمی‌تر و پایه انتخاب شود و از تکرار احادیث در کتب متأخر صرفنظر شود؛ ضمن اینکه سیر تاریخی به ترتیب زمان کتابت حدیث، از قدیم به متاخر حفظ شده است. همچنین بعضاً معرفی کوتاهی از کتب و نگارندگان آنها که از علما و خادمان آستان اهلبیت علیهم‌السلام بوده‌اند آورده شده است؛ به این قصد که هم با آنها و تلاش‌ها و زحماتشان در راه حفظ فرمایشات و دفاع از حریم اهلبیت عصمت و طهارت آشنا شویم و هم ضمن قدرشناسی، از ایشان الگو بگیریم.
امیدواریم این گلچین از احادیث، هم از جنبه‌ی بهره‌مندی از معارف و هدایت‌های اهلبیت علیهم‌السلام، و هم از نظر آشنایی با ادبیات تذکری و حساسیت‌های مد نظر ایشان، برای نگارنده و خوانندگان محترم مفید و مؤثر باشد و مورد رضایت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف قرار گیرد و خود آن حضرت، «نمکِ» عنایت و دلنشینی خود را به این کتاب بیفزاید؛ ان شاء الله. ضمن اینکه احادیث متعددی از این گلچین، ارتباط مستقیم با بحث مهدویت و دوران غیبت حضرت مهدی علیه‌السلام دارد که امید است مورد توجه خاص خواننده گرامی قرار گیرد.
گردآورنده از خوانندگان محترم خواهشمند است با ارسال نظرات و پیشنهادهای خود به آدرس mgandomka@yahoo.com ، ما را در بهبود و تکمیل این اثر یاری فرمایند.
